26.06-29.08.2021

Kurator:Bartosz Nowak

Zorka Wollny koncentruje się na adresatach swoich działań, dlatego ważne jest dla niej odejście od tradycyjnej sytuacji, w której ona znajduje się w centrum uwagi. Przekracza ustalone role artystki (wzbudzającej podziw) i publiczności (wyrażającej podziw) – w miejsce estetyki wprowadza politykę, która od piętnastu lat jest jej głównym tematem twórczości. Wszystkie prace pokazane na wystawie są manifestami. Uczestnicy działań stają się współtwórcami a głównym celem jest poszerzanie świadomości politycznej i rozwijanie odwagi publicznego jej wyrażania. Zorka Wollny działa na pograniczu sztuk wizualnych, muzyki i teatru wybierając jako miejsce swoich realizacji przestrzeń publiczną – place, monumentalne budynki, takie jak kościół protestancki w miasteczku rodzinnym Fryderyka Engelsa (praca "Clockwork"), dziedziniec ratusza w Grazu ("Voicers"), ulice Warszawy ("Poliphonic Manifesto") i przestrzeń Teatru Komuna Warszawa ("Let´s Make Noise Sisters"). Przestrzeń miejska i architektura są nie tylko miejscem akcji, ale aktywnym, uzmysłowionym, współtworzącym instrumentem angażowanym przez grupę performerów.

Artystka powołuje szereg narzędzi do zbudowania nowego typu relacji z ludźmi. Jednym z nich jest chór, którego jedną z ról już w tradycji antycznej było przybliżenie się do publiki, pomoc w interpretacji fabuły i wyrażaniu emocji. Zorka Wollny zaciera granice pomiędzy przygotowaniami i realizacją utworu. Liczy się proces. Na każdym jego etapie uczestnicy będący zawodowymi artystami bądź amatorami współtworzą całość, poznają siebie i innych. Sytuacja początkowo może mieć formę warsztatów, które stopniowo przeradzają się w performans. Efekt finalny jest wspólną inwencją uczestników. Warsztatowe metody pracy są bardzo uprzywilejowane u Zorki Wollny – ważny jest czas spędzony ze studentami, aktorami, muzykami bądź ludźmi przypadkowo spotkanymi na ulicy, podczas którego dojrzewa idea całości, uczestnicy otwierają się na siebie i dzielą się swoimi przeżyciami, wpływając na kształt całości. Z kolei performans jako środek wyrazu również jest narzędziem bardziej demokratycznym, przekraczającym hierarchię artysty i publiczności zarówno w metodach działania jak i wizualnie – artystki i artyści nie korzystają ze sceny, poruszają się wśród obserwatorów, razem z nimi eksplorują przestrzeń.

Inspiracją do powstania każdej realizacji były teksty, łączone na zasadzie kolażu, które stały się librettami. W przypadku "Clockwork" były to mowy motywacyjne, w "Voicers" przemówienia wiodących światowych polityków. "Polypchonic Manifesto" powstał z pytań i wątpliwości, które przyniosły ze sobą uczestniczące w działaniu osoby. Następnie w pytania postawione przez członków chóru wpleciono cytaty znanych myślicieli i teoretyków ruchów społecznych (m.in. Thoreau, Fromm, Le Bon) oraz fragmenty wystąpień aktywistów biorących udział w Forum organizowanym przez Biennale Warszawa. Z kolei w musicalu "Let´s Make Noise Sisters!" stworzonym dla Teatru Komuna Warszawa za teksty piosenek posłużyły cytaty feministycznych autorek.

Uzupełnieniem nowszych realizacji jest pokazanie pracy z 2015 roku - muzycznego manifestu z Istanbulu ("Song of Resistance"), w którym do wyrażenia treści politycznych posłużyły abstrakcyjne dźwięki, wykonywane wokalnie przez grupę, naładowane emocjonalnie i wybrzmiewające protestem.

ZORKA WOLLNY - plakat wystawy